Moda na wegetarianizm opanowała Polskę
Na pierwsze danie flaki wołowe lub rosół z pływającymi okami tłuszczu. Na drugie mielony z bigosem albo pierogi z mięsem okraszone skwarkami. Kiedyś takie menu nie mogło zdziwić żadnego Polaka na niedzielnym obiedzie u rodziny. Mamy prosiły swoje dzieci, żeby chociaż zjadły mięsko, a pojęcie wegetarianizmu wprawiało gościnne babcie w zakłopotanie. Owszem, mięsa nie jadało się podczas postu, ale żeby tak na co dzień i to jeszcze bez ryb? W tamtych czasach wegetarianie nie mieli łatwo i musieli zmierzyć się z wieloma wyrzeczeniami podczas robienia zakupów i przeglądania menu w restauracji.
Z okazji przypadającego na 1 października Światowego Dnia Wegetarianizmu Instytut Badawczy ABR SESTA wraz z SYNO Polska, Fitness Catering, Cateromarket oraz Stowarzyszeniem Przedsiębiorców Branży Cateringu Dietetycznego postanowił sprawdzić aktualną popularność świadomego wyłączania mięsa z diety. Łącząc wiedzę i doświadczenie postanowiliśmy przyjrzeć się zwyczajom żywieniowym Polek i Polaków. Wspólnie z partnerami przygotowaliśmy badanie na reprezentatywnej grupie dorosłych Polaków – mówi dr Paweł Jurowczyk, Senior Strategic Project Manager ABR SESTA
Problematyczna definicja wegetarianizmu
Dziś jedynie 3% mieszkańców Polski ma trudność z określeniem, czym jest wegetarianizm. Pozostali mają swoją definicję, choć – co ciekawe – w większości przypadków nie jest ona w całości prawidłowa. W przeprowadzonym przez nas badaniu, 55% respondentów utożsamia wegetarianizm z możliwością jedzenia ryb i owoców morza, co jest sprzeczne z zasadami ustalonymi przez Międzynarodową Federację Wegetarian (IVU). Termin ten prawidłowo rozwija 16% osób, zwłaszcza najmłodsza grupa wiekowa, mieszkańcy największych miast czy studenci. 26% myli wegetarianizm z jego innymi odmianami, takimi jak weganizm czy frutarianizm.
– Obawiam się, że niezwykle trudno o taką definicję wegetarianizmu, z którą cała populacja mogłaby się bezspornie zgodzić. Dla mnie – osoby na co dzień zajmującej się dietami – najbliżej prawdy jest wariant ‘laktoowowegetariański’, dopuszczający spożywanie produktów odzwierzęcych tj. jaja, mleko czy miód, ale bezwzględnie wykluczający mięsa – w tym ryby i owoce morza – twierdzi Łukasz Sot z porównywarki diet Cateromarket.pl
Moda na niejedzenie mięsa
Niezależnie od znajomości definicji wegetarianizmu w naszym kraju wyraźnie widoczna jest popularność rezygnowania z mięsa. Przejawia się to chociażby w asortymencie sklepów spożywczych. Wegetarianie na półkach znajdą już nie tylko kotlety sojowe, ale nawet parówki jaglane, smalec roślinny, burgery z grochu, kabanosy cebulowe czy pasztet czosnkowy. Nic dziwnego, bo rezygnację z mięsa deklaruje dziś 2% dorosłych Polaków, a kolejnych 37% stara się ograniczać spożywanie. Trend ten wzrasta wraz z wiekiem respondentów. Wegetarianizm jako modny postrzega 4 na 10 Polaków.
– Wegetarianizm to nie tylko sposób odżywania się, ale przede wszystkim styl życia, w którym możemy odnaleźć globalne trendy konsumenckie. To, co często się podkreśla definiując wegetarianizm, to świadome i celowe wyłączanie z diety mięsa, ryb i owoców morza, ale także takich produktów jak smalec, żelatyna – dodaje prof. Anna Dąbrowska, Kierownik Zakładu Badań Zachowań Konsumentów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Wegetarianizm tak, ale w trosce o siebie
Kiedyś wegetarianie mogli kojarzyć się z aktywistami, walczącymi o prawa zwierząt. Czy faktycznie względy etyczne są najczęstszym powodem ograniczania spożywania mięsa? Okazuje się, że 57% robi to z przyczyn zdrowotnych, takich jak ograniczanie niezdrowych tłuszczów, zmniejszanie ryzyka chorób czy z zalecenia lekarza. Innym powodem jest po prostu zła jakość mięsa, na którą wskazuje 40%. Problem ten szczególnie doskwiera mieszkańcom największych miast. Zwracają też na to uwagę, gospodarstwa domowe, w których mieszkają niepełnoletnie dzieci. Dopiero w dalszej kolejności w badaniu ABR SESTA podawane są względy ekologiczne (32%) i względy etyczne (30%).
– Na portalach związanych ze zdrowiem podkreśla się, że wegetarianizm pozwala uniknąć nadwagi i otyłości, obniżyć poziom cholesterolu, zmniejszyć ciśnienie tętnicze. Badania wskazują, że u osób niejedzących mięsa rzadziej odnotowuje się przypadki zawału serca, cukrzycy, osteoporozy i miażdżycy. Ważne jest zbilansowanie produktów, stąd tak istotne jest świadome postępowanie w kształtowaniu codziennej diety. – podkreśla prof. Dąbrowska.
Coraz łatwiej być wegetarianinem poza domem
Trend ograniczania mięsa widoczny jest też w stołowaniu się poza domem. Dziś każda renomowana restauracja ma w swoim menu pozycje dla wegetarian. W większych miastach powstają nawet lokale oferujące wyłącznie dania wegetariańskie. 6 na 10 badanych dostrzega możliwość zamówienia lub zjedzenia w lokalu potraw bezmięsnych w pobliżu miejsca zamieszkania. Najczęściej świadomi tej możliwości są osoby młode, bo aż 80% badanych w wieku 18-24 lat wie, że może zjeść coś wege „na mieście”.
Czy ta mnogość lokali oznacza, że dania wegetariańskie są trudne w przygotowaniu? Z tym stwierdzeniem nie zgadza się 4 na 10 Polaków (38%). Na forach internetowych często podejmowana jest dyskusja, czy będąc na diecie wegetariańskiej należy liczyć się z ryzykiem niedoborów wartości odżywczych. Uważa tak 44% badanych, najczęściej tych, którzy sami nie starają się ograniczyć mięsa.
– Jednym z rozwiązań alternatywnych jest catering dietetyczny oferowany w chwili obecnej przez ponad 500 firm działających w skali lokalnej lub ogólnopolskiej. Większość z nich oferuje w swojej ofercie dietę wegetariańską, przy czym najczęściej oferta obejmuje dietę z rybami lub bez, a także dietę wegańską. – informuje Marek Lekki, Prezes Stowarzyszenia Przedsiębiorców Branży Cateringu Dietetycznego.
Kobiety bardziej wege
Czy wegetarianizm determinuje płeć? Regularne spożywanie mięsa w Polsce deklaruje 2/3 mężczyzn i co druga kobieta. Panie również częściej deklarują zainteresowanie zdrowym odżywianiem (59%) oraz jedzeniem produktów ekologicznych i naturalnych (58%). Z wyników badania wywnioskować można, że Panowie rzadziej przygotowują obiady w domu, bo to kobiety wskazują częściej na złą jakość mięsach w sklepach (46%). Przygotowanie dań wegetariańskich za łatwe uważa jedynie co trzeci mężczyzna.
– Za wprowadzanie do gospodarstw domowych zdrowego, mniej mięsnego odżywiania odpowiadają częściej kobiety, jednakże fakt, że już blisko 1/3 mężczyzn deklaruje ograniczenie spożycie mięsa pokazuje, że jest to bardzo rosnący trend żywieniowy. – zauważa Maciej Gliński, Dyrektor Sprzedaży Fitness Catering.
Dieta po konsultacji
Z badania ABR SESTA wynika, że obecnie 8% Polaków stosuje mniej lub bardziej restrykcyjnie dietę wegetariańską. Ponad połowa respondentów (54%) jest zdania, że lepiej przejść na nią pod okiem specjalisty. Czy to oznacza, że konieczna jest wizyta u lekarza lub dietetyka? Alternatywę dla bezpiecznego żywienia wskazuje prezes największej porównywarki diet pudełkowych.
– Wbrew pozorom sprawa jest łatwiejsza niż się wydaje. Catering dietetyczny cieszy się bardzo dużą dostępnością, ale i przystępnością. Już nie tylko mieszkańcy stolicy i największych aglomeracji mają możliwość zamawiania diet z dowozem do domu. Co nas bardzo cieszy, zgłasza się do nas coraz więcej nowych firm cateringowych działających lokalnie, w coraz to mniejszych ośrodkach miejskich. Dzięki temu, w skali całego kraju, mamy do dyspozycji bardzo szeroki wachlarz firm i diet, w tym diet wegetariańskich – uspokaja Łukasz Sot z Cateromarket.pl
Moda na wegetarianizm
Podaj:
Badanie zostało przeprowadzone przez ABR SESTA i SYNO POLAND techniką CAWI, w dniach 31.08 – 02.09.2020 roku, na próbie 1012 pełnoletnich Polaków, reprezentatywność próby pod względem płci, wieku (18-65 lat) oraz miejsca zamieszkania. Kwestionariusz badawczy powstał we współpracy z Cateromarket.pl, Fitness Catering i Stowarzyszeniem Przedsiębiorców Branży Cateringu Dietetycznego.